Laatst had ik een mooi gesprek met een gescheiden ouder, die om advies vroeg over het plannen van weekendactiviteiten met de kinderen. De ouder had een weekendregeling en de afgelopen tijd veel uitjes met de kinderen gedaan, waarmee de kinderen onrealistische verwachtingen hadden gekregen over hoe een normaal weekend er uit ziet. Het kon immers niet ieder weekend ‘feest’ zijn. Tegelijkertijd vond de ouder het moeilijk om zijn kinderen deze activiteiten te onthouden, vanuit een wens de kinderen gelukkig te maken, wetende dat de scheiding een lastige periode voor hen is geweest.
Er zijn meer ouders die worstelen met het plannen van activiteiten na de scheiding. Waar je vroeger als ouders samen activiteiten kon bedenken, sta je er nu misschien alleen voor. Hoe zorg je voor een goede balans tussen inspanning én ontspanning, voor voldoende 1-op-1 momenten én samen zijn met anderen en hoe kom je tegelijkertijd toe aan belangrijke huishoudelijke taken? Het kan helpen de volgende thema’s en vragen langs te gaan:
- Hechting en verbinding:
Dragen de activiteiten bij aan onze ouder-kind band? Maken we echt contact met elkaar of zijn we samen en hebben we eigenlijk geen aandacht voor elkaar? Hebben we speciale 1-op-1 momenten?
Kinderen hebben na de scheiding een grote behoefte te weten dat zij voor altijd een speciale plek in het hart van hun ouder hebben. Het regelmatig plannen van 1-op-1 momenten kan daar aan bijdragen. Tegelijkertijd is het voor kinderen ook fijn te zien dat je als ouder na de scheiding niet alleen bent en familie en vrienden om je heen hebt. Kinderen hebben er baat bij op te groeien in een ‘community’ met verschillende steunfiguren: ‘It takes a village to raise a child’. Ga hierin op zoek naar een balans.
Hieronder deel ik een inspiratielijst met activiteiten die bijdragen aan de ouder-kindband. Vaak zijn het juist simpele of alledaagse dingen waarin er verbinding mogelijk is, omdat je daarmee wegblijft van prikkels die de communicatie en interactie verstoren.
- Taken & huishouden:
Hoe kan ik de huishoudelijke taken doen en aandacht voor mijn kind hebben? Zijn er taken die wij samen kunnen doen? Welke taken passen bij de leeftijdsfase van mijn kind?
De scheiding kan ervoor zorgen dat je een nieuwe manier moet vinden voor het doen van huishoudelijke taken: waar je als ouders elkaar vroeger afwisselde in het doen van taken en het zorgen voor de kinderen, moet je dit nu misschien alleen doen. Dit kan frustrerend zijn: het gevoel dat je met halve aandacht met twee dingen tegelijk bezig bent. Helaas is ons brein minder goed in multitasken dan we zelf graag denken.
Als ouder kunnen we geneigd zijn kinderen te ontlasten van het huishouden, bijvoorbeeld vanuit het idee dat het de taak van kinderen is om te spelen of omdat het simpelweg efficiënter is om de taak alleen te doen. In het boek ‘Jagen, verzamelen, opvoeden’ schrijft Michaeleen Doucleff over het belang van gezamenlijke huishoudelijke activiteiten en hoe je kinderen hier op een positieve manier bij kunt betrekken. Kinderen leren het meest van wat zij ouders zien doen en imiteren ouders. Zij willen niets liever dan onderdeel zijn van het gezin en daaraan bijdragen, op hun eigen (grootse!) kleine manier. Jullie kunnen een eigen, speels ritueel maken van het koken of de was vouwen. Op deze website vind je tips voor huishoudelijke klusjes die passen bij de leeftijdsfase: https://www.oudersvannu.nl/peuter/opvoeden/huishoudelijke-klusjes-per-leeftijd/.
Wist je dat simpele, huishoudelijke taken ook goed zijn voor ons brein om tot rust te komen? Steeds meer jongvolwassenen raken in een burnout door werk en besteden het koken en huishouden uit om niet nog meer te hoeven ‘werken’, terwijl het vrij maken van tijd voor deze simpele taken juist helpend kan zijn om prikkels te verwerken (https://www.nrc.nl/nieuws/2022/03/04/waarom-jonge-stedelingen-vallen-voor-burn-outaankopen-a4096851). Voor onze mentale gezondheid is het dus van belang dat we de simpele, huishoudelijke taken gaan herwaarderen en dat deze een fundament krijgen in de opvoeding.
- Gevoelens en gestructureerde keuzes:
Hoe kan ik leren pijnlijke gevoelens te verdragen, bijvoorbeeld een schuldgevoel over de scheiding, wat ervoor zorgt dat ik mee ga in de wensen van mijn kind? Hoe schep ik realistische verwachtingen over speciale activiteiten en uitjes?
Kinderen kunnen soms misbruik maken van het schuldgevoel van ouders over de scheiding door bepaalde vragen of eisen te stellen, zo schrijft JoAnne Pedro-Carroll in ‘Kinderen op de eerste plaats’, terwijl zij zich eigenlijk prettiger voelen als je grenzen stelt. Kinderen hebben behoefte aan duidelijkheid. Na de scheiding zal een kind moeten omgaan met de veranderingen en daarbij horende onzekerheden. Als ouder kun je een stuk onzekerheid bij je kind wegnemen door duidelijke regels te maken over o.a. weekendactiviteiten, schermtijden en eet- en slaaptijden.
Daar waar je in de opvoeding begrenst, kun je tegelijkertijd de vraag stellen: waar kan ik binnen deze grenzen mijn kind de ruimte bieden om een keuze maken (gestructureerde keuze)? Een mooie methode hierbij is het uitnodigen tot coöperatief gedrag van ‘How2talk2kids’: ‘Wil je vandaag je rode trui of je blauwe trui aan?’ betekent dat de ouder bepaalt dat het tijd is om aan te kleden, maar dat het kind een keuze heeft in welke kleding hij/zij aan trekt.
Ook bij het plannen van speciale activiteiten en uitjes kun je je kind een gestructureerde keuze bieden: maak bijvoorbeeld samen met je kind een poster met speciale activiteiten en uitjes, waarvan het kind er ieder weekend één mag kiezen (kies zelf de activiteiten en frequentie die passen bij jouw situatie). Klik hier voor inspiratie en maak jullie eigen activiteiten poster.
Bronnen:
How2talk2kids- Adele Faber & Elaine Mazlish
Jagen, verzamelen, opvoeden- Michaeleen Doucleff
Kinderen op de eerste plaats- JoAnne Pedro-Carroll
Laat je kind niet los!- Gordon Neufeld & Gabor Maté
https://www.nrc.nl/nieuws/2022/03/04/waarom-jonge-stedelingen-vallen-voor-burn-outaankopen-a4096851
https://www.oudersvannu.nl/peuter/opvoeden/huishoudelijke-klusjes-per-leeftijd/
Iris Kindbehartiging 