Met rituelen kan men betekenis geven aan belangrijke gebeurtenissen in het leven. Denk aan de rituelen bij feestdagen, verjaardagen, een huwelijk of een begrafenis. Het boek ‘De kracht van Gezinsrituelen’ noemt de vijf V’s (verandering, verbinding, verdriet, vreugde en verantwoordelijkheden) als geschikte thema’s voor een ritueel. Voor ouders en kinderen is een scheiding een belangrijke verandering en kan er de behoefte ontstaan opnieuw te verbinden.
Net als bij een overlijden, is er bij een scheiding sprake van een rouwproces . De stadia van rouw worden onder andere weergegeven in de verliescirkel: er wordt afscheid genomen, er wordt gerouwd en ten slotte wordt er betekenis gegeven. Wanneer de verliescirkel niet goed wordt doorlopen, kun je vastlopen in het rouwproces. Door je te blijven vastklampen aan het verleden, lukt het niet om afscheid te nemen, door op slot te gaan lukt het niet om te rouwen en wanneer zinloosheid wordt ervaren, lukt het niet om betekenis te geven.
Wanneer ouders het rouwproces hebben doorlopen en elkaar kunnen insluiten, kan een gezamenlijk ritueel worden gedaan om betekenis te geven aan de scheiding. Het ritueel kan symbool staan voor de blijvende liefde van de ouders voor het kind. Een aantal voorbeelden van rituelen waarmee de blijvende liefde van ouders voor het kind kan worden uitgedrukt:
- Een herinneringsdoos – Een herinneringsdoos kan worden gebruikt om herinneringen van vroeger te delen. Er kunnen ook nieuwe foto’s of objecten van na de scheiding worden toegevoegd om te erkennen dat de gezinsvorm is veranderd, maar er nog steeds positieve herinneringen worden gemaakt.
- Een stamboom knutselen – Een stamboom kan kinderen helpen hun familiegeschiedenis en hun plaats daarin te begrijpen. Dit kan kinderen helpen zich geworteld en verbonden te voelen na de scheiding.
- Een gezinsfoto laten maken – Een familieportret laat het kind zien dat beide ouders er voor hem zullen zijn en dat hij/zij van beide ouders mag houden. Het is fijn voor het kind als hij/zij in beide slaapkamers een foto van zijn ouders heeft.
- Een dankbaarheidspot – Ieder gezinslid kan dingen waar ze dankbaar voor zijn en positieve herinneringen op papiertjes schrijven en in een pot doen. Dit kan dienen als een herinnering aan de positieve aspecten van de relatie.
- Een familiefotoalbum – Het maken van een fotoalbum of plakboek als tastbare weergave van de tijd samen.
Iris Kindbehartiging 